Jak napisać rozprawkę

Jak napisać rozprawkę – głowi się każdy uczeń, który niezbyt dokładnie słuchał swojego polonisty, gdy ten tłumaczył czym jest rozprawka. Rozprawka, to rodzaj pisemnej wypowiedzi literackiej na jakiś temat. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych rodzajów pisanego słowa, tworzeniem rozprawek rządzą określone reguły. Tym, którzy nie do końca zrozumieli zasady pisania rozprawki i nie bardzo wiedzą jak zabrać się do stworzenia takiego dzieła, polecamy poniższy tekst.

Rozpraw się z rozprawką!

Rozprawienie się z rozprawką wcale nie jest trudne, jeśli tylko zrozumiemy istotę rzeczy. Termin „rozprawka” jest nieco mylący. Słowo to brzmi zdrobniale i trochę niepoważnie, a tymczasem oznacza całkiem poważną wypowiedź na piśmie. Rozprawka od rozprawy różni się tylko tym, że jest krótsza i nie dotyczy tematów ściśle naukowych. Pisanie rozprawki ma sens tylko w niektórych sytuacjach. Chodzi mianowicie o teksty, w których stawiamy jakąś tezę, a następnie udowadniamy ją. Rozprawka odpowiada na z góry postawione pytanie, rozwiewa wątpliwości związane z jakimś zagadnieniem lub przekonuje odbiorców o jakimś stanie rzeczy. Tematem rozprawki może być odpowiedź na pytanie o rozumienie jakiegoś cytatu. W rozprawce możemy także zająć się odpowiedzią na pytanie o słuszność jakiegoś twierdzenia, zasady lub poglądu. Rozprawki można pisać we własnym imieniu. Tytuły takich rozprawek mogą zaczynać się od słów: „jestem za”, „uważam, że”, „zgadzam się z” itp.

Treść rozprawki

Pisząc rozprawkę trzeba zdawać sobie sprawę z tego, iż ta forma wypowiedzi wymaga od nas zajęcia określonego stanowiska w jakiejś sprawie. A zatem musimy znać sprawę, mieć na jej temat własny pogląd, umieć go wyrazić i uzasadnić. Zasady pisania rozprawki są ściśle określone. W myśl tych zasad istnieją dwa rodzaje rozprawek. Rozprawka dedukcyjna, to taka, której wstęp stanowi jasno określone stwierdzenie, czyli teza. Będąc przekonani o słuszności tego twierdzenia, w rozwinięciu rozprawki przytaczamy argumenty popierające je. Na zakończenie wypowiedzi jeszcze raz przytaczamy twierdzenie, które udowodniliśmy wieloma argumentami. Kolejny typ rozprawki to rozprawka indukcyjna. Tu początek stanowi hipoteza, której nie jesteśmy do końca pewni, a rozprawkę piszemy po to, by sprawdzić czy jest słuszna. W rozwinięciu sypiemy argumentami udowadniającymi jej słuszność. Na koniec cytujemy założenie, które dzięki argumentom zyskało miano tezy. Jak widać plan rozprawki zależy od tego, czy na jej początku jest coś, o czym jesteśmy przekonani, czy coś, o słuszności czego mamy się przekonać w trakcie pisania.

Dobór argumentów

Wartość rozprawki mierzy się między innymi dobranymi argumentami. Każda rozprawka z tezą czy hipotezą winna mieć w rozwinięciu wystarczającą ilość argumentów. Nie tylko ich ilość się liczy, ale także waga i kolejność. Argumenty użyte w rozprawce, najlepiej napisać sobie na brudno i uporządkować. Nie każdy argument znaczy tyle samo. Jedne są racjonalne, inne emocjonalne. Jedne odwołują się do ogólnie uznanych wartości, inne zaś do osobistych przeżyć i doświadczeń piszącego. Najbardziej wprawni w pisaniu rozprawek, mogą pokusić się o argumenty popierające i przeczące postawionym tezom.